CNTG

CENTAR ZA NEDESTRUKTIVNA TESTIRANJA I GEOFIZIKU

GEOFIZIČKE METODE

Svaka geofizička metoda predstavlja jedan fizički aspekt sagledavanja istražnog prostora i ekvivalentna je jednom uglu posmatranja realnog fizičkog kompleksa. Primena kompleksnog pristupa, odnosno primena više geofizičkih metoda na istom istražnom prostoru, omogućava observaciju realnog fizičkog kompleksa iz više uglova, što rezultuje formiranjem tačnijeg finalnog modela istražnog prostora

Geofizičke metode su navedene u sledećem spisku:

1. Geofizička gravimetrija predstavlja geofizičku metodu koja se bazira na analizi distribucije gravitacionog polja u zoni istraživanja. Na osnovu anomalija u polju gravitacije, moguće je definisati model raspodele parametra zapreminske gustine u domenu istražnog prostora..
2. Geofizička elektrometrija je geofizička metoda koja se zasniva na analizi distribucije stacionarnog i kvazistacionarnog električnog polja u zoni istraživanja. Izvor osmatranog električnog polja može biti prirodan ili veštački. Na osnovu načina distribucije električnog polja, moguće je formirati model distribucije parametra specifične električne otpornosti, odnosno provodnosti, u zoni istražnog prostora.
3. Geofizička magnetometrija je geofizička metoda koja se zasniva na analizi distribucije stacionarnog i kvazistacionarnog magnetskog polja u zoni istraživanja. Izvor osmatranog magnetskog polja može biti prirodan ili veštački. Na osnovu načina distribucije magnetskog polja, moguće je formirati model distribucije parametra magnetne permeabilnosti, odnosno susceptibilnosti, u zoni istražnog prostora.
4. Geofizička elektromagnetometrija je geofizička metoda koja se zasniva na analizi distribucije promenjivog elektromagnetskog polja u zoni istraživanja. Izvor osmatranog elektromagnetskog polja može biti prirodan ili veštački. Na osnovu načina distribucije elektromagnetskog polja, moguće je formirati model distribucije parametra električne impedanse, odnosno konduktanse, u zoni istražnog prostora.
5. Geofizička seizmometrija je geofizička metoda koja se zasniva na analizi brzine prostiranja deformacija kroz elastičnu sredinu. Zona istraživanja se tom prilikom aproksimuje savršeno elastičnom sredinom. Izvor osmatranih deformacija, odnosno seizmoakustičnih talasa, može biti spontan ili indukovan (prirodan ili veštački). Na osnovu načina distribucije brzine prostiranja seizmičkih talasa (mogu se osmatrati P i S talasi), odnosno, u slučaju akustičkih talasa (mogu se osmatrati P talasi), moguće je formirati model distribucije više fizičkih parametra, kao što su čvrstoća, zapreminska gustina, zbijenost, moduli deformacije i slično, u zoni istražnog prostora.
6. Geofizička morfometrija je geofizička metoda koja se zasniva na analizi pojave plastičnih (nepovratnih) deformacija u zoni ili objektu istraživanja. Izvor osmatranih plastičnih deformacija može biti prirodan ili veštački. Na osnovu načina distribucije nepovratnih deformacija, moguće je formirati model hronologije, intenziteta i orijentacije dejstva sila u zoni istražnog prostora.
7. Geofizička termometrija je geofizička metoda koja se zasniva na analizi distribucije toplotne energije u zoni istraživanja. Izvor osmatrane toplotne energije može biti prirodan ili veštački. Na osnovu načina distribucije toplotne energije, moguće je formirati model po parametru, toplotne provodljivosti, toplotnog kapaciteta ili zapreminske gustine, u zoni istražnog prostora.
8. Geofizička radiometrija je geofizička metoda koja se zasniva na analizi distribucije radioaktivnog zračenja u zoni istraživanja. Izvor radioaktivnog zračenja može biti prirodan ili veštački. Na osnovu načina raspodele radioaktivnog zračenja, moguće je formirati model po parametru, poroznosti, tipa sredine ili zapreminske gustine u zoni istražnog prostora.
9. Geofizička dinamometrija je geofizička metoda koja se zasniva na analizi distribucije mehaničke sile ili efekata dejstva sile u zoni istraživanja. Izvor osmatrane sile može biti prirodan ili veštački. Na osnovu načina distribucije sile, moguće je formirati model po parametru, zapreminske gustine, čvrstoće, elastičnih osobina i slično, u zoni istražnog prostora.

Svaka geofizička metoda ima više mernih postupaka koji su u okviru nje razvijeni, a ovi merni postupci predstavljaju fizičkotehnološku specijalizaciju te metode za određene potrebe.

Sve geofizičke metode se mogu primeniti u tri vida:

A. Sa distance od istražnog prostora (nadpovršinski)

B. Sa površine istražnog prostora (površinski)

C. Iz unutrašnjosti istražnog prostora (podpovršinski)

.

Pored ovoga, kao što je ranije rečeno, sve metode, osim geofizičke gravimetrije imaju mogućnost da se primenjuju u režimu indukovanja fizičke pojave koja se posmatra ili u režimu spontanog stanja fizičke pojave koja se osmatra, odnosno izvor osmatranih pojava može biti prirodan ili veštački. (spontani ili indukovani režim). 

Kod gravimetrije je moguće primeniti samo spontani režim ispitivanja. Na ovaj način, geofizika rapolaže spektrom od nekoliko stotina regularnih mernih postupaka, koji se mogu primeniti za definisanje modela istražnog prostora